Naprawdê musi to byæ wyj±tkowa ro¶lina, skoro zmusza ogrodnika do noszenia nauszników. Chocia¿ nalegania prof. Sprout, by uczniowie na zajêciach zielarstwa wdziewali nauszniki, pracuj±c z mandragor±, wydaj± siê ¼dziebko szalone, zasadzaj± siê na ludowych wierzeniach o wiekowej historii. W ca³ej Europie istnia³o mianowicie przekonanie, ¿e wyrwana z ziemi mandragora wydaje z siebie straszliwy krzyk, a wszyscy, którzy go us³ysz±, musz± umrzeæ. Zbieranie mandragory warte by³o jednak ryzyka, poniewa¿ ro¶lina ta mia³a kilka dobrze znanych leczniczych zastosowañ i podobno obdarza³a niesamowitymi czarodziejskimi umiejêtno¶ciami. Najcenniejsz± czê¶ci± mandragory jest jej gruby br±zowy korzeñ, mog±cy dorastaæ do ponad metra d³ugo¶ci. Czêsto bywa rozwidlony i ka¿demu z odrobin± wyobra¼ni mo¿e przypominaæ cz³owieka. Ksiêgi zió³ i ro¶lin czêstokroæ przypisywa³y nale¿±cej do rodziny psiankowatych mandragorze ludzkie cechy i opisywa³y j± jako mê¿czyznê z d³ug± brod± albo kobietê o bujnych w³osach. Podobieñstwo do cz³owieka mo¿na by³o z ³atwo¶ci± wzmocniæ, dokonuj±c kilku zabiegów no¿em, i to w³a¶nie ono bez w±tpienia leg³o u podstaw s±du, ¿e jak cz³owiek wyci±gany z ciep³ego pos³ania, wyrywana mandragora bêdzie krzyczeæ. Mimo wspó³czucia, jakie ludzie ¿ywili dla nieszczêsnego po³o¿enia wydobywanej si³± z ziemi mandragory, wyrywali j± czêsto i wykorzystywali w rozmaitych celach. W staro¿ytno¶ci uwa¿ano j± za ¶rodek przeciwbólowy i nasenny, a w wiêkszych ilo¶ciach mia³a wywo³ywaæ delirium, a nawet doprowadzaæ do szaleñstwa. U¿ywano jej wiêc do ukojenia chronicznych bólów, a tak¿e przepisywano na melancholiê, drgawki i reumatyzm. Rzymianie stosowali mandragorê jako ¶rodek znieczulaj±cy, podaj±c pacjentom przed operacj± kawa³ek jej korzenia do ¿ucia. W staro¿ytno¶ci, a pó¼niej te¿ w ¶redniowiecznej Europie ceniono mandragorê równie¿ za jej domniemane magiczne w³a¶ciwo¶ci. By³a popularnym sk³adnikiem eliksirów mi³o¶ci i podobno u¿ywa³a jej ju¿ Kirke; najlepiej znana czarodziejka greckiej mitologii; przygotowuj±c swoje najpotê¿niejsze mieszanki. Wed³ug tradycji anglosaskiej mandragora mog³a wypêdzaæ demony z opêtanych, a wielu by³o przekonanych, ¿e zasuszony kawa³ek jej korzenia noszony jako amulet odgania z³e moce. Natomiast zgodnie z innymi przekazami demony w³a¶nie zamieszkiwa³y korzenie mandragory i bywa³o, ¿e posiadanie jej rze¼bionego korzenia prowadzi³o do oskar¿eñ o czary. Podejrzliwi twierdzili te¿, ¿e mandragora najlepiej ro¶nie pod szubienicami straconych morderców. Z mandragory korzystano równie¿ we wró¿biarstwie. Wró¿bici twierdzili, ¿e lalki z korzenia mandragory odpowiadaj± na pytania dotycz±ce przysz³o¶ci, daj±c znaki g³owami. W Niemczech wie¶niacy znani byli z ogromnej troski, jak± otaczali swe rze¼bione mandragory, przyprawiaj±c im oczka z ziaren zbó¿, ubieraj±c je i k³ad±c do snu do maleñkich ³ó¿eczek; a wszystko po to, by zechcia³y udzieliæ odpowiedzi na wa¿ne pytanie, jakie mo¿e siê kiedy¶ pojawiæ.
|